پلاسما درمانی بیماران کرونا به کجا رسید؟ - وبلاگ علیکایی

دکتر بشیر حاجی بیگی در گفت وگو با خبرنگاران، درباره پلاسما درمانی بیماران کووید 19 و طرح مباحثی مبنی بر خروج این روش از پروتکل درمان کرونا، با بیان اینکه سازمان انتقال خون ایران به اسم تامین کننده پلاسمای بهبود یافتگان از کووید 19 بوده و افتخار دارد که از کشورهای پیشرو در جهان در تهیه این نوع از پلاسما محسوب می گردد، گفت: در حال حاضر درمان دارویی خاصی و هیچ داروی شناخته شده ای برای درمان کووید 19 وجود ندارد. البته به جز درمان های تسکینی و بعضی از درمان های ضد انعقادی و استروئید که آن هم در شرایط ویژه انجام می گردد.

وی اضافه نمود: باید توجه کرد که اثربخشی بعضی از داروها و اقدامات درمانی به طور کلی مردود شده است، اما بعضی از اقدامات درمانی و داروها هنوز در حد کارآزمایی بالینی و مجوزهای اضطراری مورد استفاده قرار می گیرند. به اسم مثال در مراحل اولیه ویروسی بیماری، داروی رمدسیویر و روش تزریق پلاسمای بهبودیافتگان از کرونا با تیتر بالا از جمله آن هستند.

حاجی بیگی با بیان اینکه نتایج ضد و نقیض در مطالعات صورت گرفته در مورد اقدامات درمانی هنوز تائید یا رد کامل آنها را در پی نداشته است، اظهار کرد: بر همین اساس و با توجه به انتشار بعضی اطلاعات مثبت در مورد اثربخشی تزریق پلاسمای بهبود یافتگان، این روش صرفاً با مجوز کارآزمایی بالینی در دستورالعمل های مختلف جهان از جمله ایران قرار گرفته است.

سخنگوی سازمان انتقال خون ایران تاکید نمود: براساس نسخه 9 و 10 راهنمای مدیریت درمان بیماران کووید 19 که به وسیله کمیته علمی کرونا و معاونت درمان وزارت بهداشت، اعلام شد، تغییر خاصی در جهت اضافه نمودن یا حذف قطعی استفاده از پلاسمای بیماران بهبود یافته دیده نمی گردد و مصرف و تجویز پلاسمای بیماران بهبودیافته به صورت کارآزمایی بالینی بلامانع است، اما در نسخه اخیر این راهنما اشاره شده است که استفاده از روش های هموپرفیوژن و پلاسما فرزیس درمانی و استفاده از IVIG تا زمانیکه مدارک کافی تایید نشده، توصیه نمی گردد. در عین حال باید توجه کرد که تعویض خون با استفاده از روش پلاسما فرزیس درمانی با تزریق پلاسمای تهیه شده از بهبود یافتگان از کووید 19 کاملا فرق دارد.

حاجی بیگی بعلاوه اظهار کرد: بر اساس آخرین صورت جلسه شورای عالی سازمان انتقال خون که با حضور وزیر بهداشت، پزشکان و متخصصین عرصه سلامت کشور و بعلاوه اساتید طب انتقال خون برگزار گردید، تهیه و آماده سازی پلاسمای بهبود یافتگان از کووید19 جهت پلاسما درمانی در موارد مجاز تا هنگامی که دستور رسمی توقف تامین پلاسمای مورد احتیاج مراکز درمانی و بیمارستانی به سازمان انتقال خون ایران ابلاغ نگردد، ادامه خواهد یافت.

وی بعلاوه تاکید نمود: نقش سازمان انتقال خون صرفاً تهیه فرآورده های مورد احتیاج مراکز درمانی و بیمارستانی در کشور است و هیچ نقش موثری در تجویز و یا عدم تجویز فرآورده ها ندارد. در حال حاضر 18000 نفر از مردم نوع دوست و ایثارگر که از بهبود یافتگان از کووید 19 هستند، جهت اهدای این نوع پلاسما به مراکز انتقال خون سراسر کشور مراجعه نموده اند.

حاجی بیگی با بیان اینکه بر اساس مطالعات اخیر استفاده از پلاسمای بهبود یافتگان از کووید 19 برای تاثیرگذاری بر کاهش مرگ بیماران بستری کووید باید هر چه سریعتر پس از ابتلا به بیماری انجام گردد؛ یعنی در سه روز اول، اظهار کرد: البته تزریق تاخیری آن تاثیری در کاهش مرگ و میر ندارد، اما تزریق زودرس آن در صورتیکه با تیتر بالای آنتی بادی تهیه شده باشد، باعث کاهش مرگ و میر می گردد. بعلاوه تزریق پلاسمای بهبود یافتگان به بیماران باعث کاهش فاکتورهای التهابی هم می گردد.

سخنگوی سازمان انتقال خون ایران گفت: در عین حال سازمان غذا و دارو آمریکا در 4 فوریه 2021، طی اصلاحیه ای بر صدور مجوز اضطراری قبلی جهت استفاده از پلاسمای بهبودیافتگان کووید 19 در بیماران مبتلا به کووید 19، این درمان را محدود به استفاده از پلاسما با تیتر بالای آنتی بادی و تزریق در بیماران بستری شده که در مراحل ابتدایی بیماری هستند، نموده است. بعلاوه این سازمان اعلام نموده که هر گونه تغییر در دستورالعمل استفاده اضطراری از پلاسمای کووید 19 منوط به ارزیابی تحقیقات و مستندات علمی در دسترس خواهد بود که تا به امروز اصلاحیه ای در دستورالعمل بالا انجام نشده است.

حاجی بیگی اضافه نمود: در عین حال طبق آخرین یافته ها که نتایج آن درJama Oncology به چاپ رسیده است، استفاده از پلاسمای بهبود یافتگان از کووید 19 باعث کاهش چشمگیر مرگ و میر 30 روزه در بیماران مبتلا به سرطان و بدخیمی های خونی می گردد که در اثر بیماری کووید 19 در بیمارستان بستری شده اند. از این دست مطالعات که نشان می دهد استفاده زود هنگام از پلاسمای بهبود یافتگان از کووید 19 در درمان بیماران مبتلا به کووید 19 که از بعضی بیماری های دیگر از جمله بیماری های سرکوب کننده سیستم ایمنی رنج می برند، نتایج اثربخشی داشته است که در مجلات معتبر هم به چاپ رسیده اند.

وی گفت: بنابراین با توجه به اینکه هرگونه تغییر در پروتکل درمان بیماری کووید 19 باید مبتنی بر شواهد و مدارک مستند باشد، به نظر می رسد این تصمیم یعنی خروج پلاسما درمانی از پروتکل درمان کووید 19، کمی شتاب زده و بدون توجه به مستندات علمی موجود اتخاذ شده است.