شکست تمام عیار دوروتی و جادوگر شهر آز، این آب نبات مزه ندارد - وبلاگ علیکایی

فرانک پدربزرگ راجر است و با خلق این دنیا داستانی، موجب شد تا انیمیشن ها و فیلم های متعددی از روی آن ساخته شود. راجر داستان کتابش را بر اساس شخصیت دوروتی که پدربزرگش بیشتر از بقیه به آن علاقه داشت، نوشته و در عین حال که شخصیت های جدید خلق نموده، شخصیت های قبلی را هم حفظ نموده است.

فیلم اصلی جادوگر شهر آز از سوی روزنامه گاردین به عنوان برترین فیلم خانوادگی تاریخ سینما شناخته شده و از فیلم های محبوب است. جادوگر شهر آز یک کلاسیک آمریکایی است که با وجود گذشت صد سال از انتشار کتابش هنوز مخاطبانی در سراسر دنیا دارد و محتوای سمبلیک آن و مفاهیمی که در طول کوشش و جست و جوی دوروتی جا گرفته، بسیار تاثیرگذار است. زمانی که فیلم این اثر اکران شد، از آن به عنوان بزرگ ترین رویداد پس از سفر چارلز لیندبرگ، هوانورد آمریکایی، در فرهنگ عامه آمریکایی ها یاد شد.

سامرتایم انترتینمنت که زیر مجموعه ای از آلپاین پیکچرز است و پرانا استودیوز این انیمیشن جدید را تهیه نموده اند. دانیل سن تی پیر و ویل فین کارگردانی آن را بر عهده داشتند و آن را بر اساس فیلمنامه ای که توسط بون رادفورد، رولند کارول و باری گلاسر نوشته شده بود، ساختند.

این انیمیشن نخستین بار در 14 ژوئن 2013 در فرانسه و در فستیوال بین المللی فیلم انیمیشن آنسی به نمایش درآمد و سال بعد در آمریکا و کانادا اکران شد. این انیمیشن 88 دقیقه ای با نقدهای خیلی منفی منتقدان و شکست کامل در باکس آفیس روبه رو شد و در حالی که 70 میلیون صرف ساخت آن شد تنها 18 میلیون دلار فروش کرد.

قصه از کجا شروع شد؟

در سرزمین آز، رهبران شهر زمرد یعنی مترسک، مردآهنی جنگل نشین و شیر بزدل می فهمند که دلقک بدجنس جاروی جادوگر بدجنس غرب را که مرده، دزدیده است تا با آن میمون های پرنده را به کنترل خود درآورد. با توجه به خطری که شهر آز را تهدید می نماید، مترسک تصمیم می گیرد تا از اختراع خود که یک رنگین کمان است برای احضار دوروتی استفاده کند تا با یاری او بتواند این پادشاهی را حفظ کند اما نیروهای دلقک به کاخ حمله و با دستگیری این سه دوست، آنها را زندانی می نمایند.

در کانازس و در مزرعه دوروتی، گردبادی دیگر یک نابودی کامل ایجاد نموده است. در این میان یک مرد لنگ ادعا می نماید که ارزیاب دولتی است و مزرعه بدهکار است. دوروتی می فهمد که به همه مزرعه های آن منطقه همین اخطار شده و با توتو راه می افتد تا ببیند باید چه کار کند. او با رنگین کمان روبه رو می شود که آنها را به جای شهر زمرد به شهر آز می برد. دوروتی با وایسر جغد عاقلی ملاقات می نماید که نمی تواند پرواز کند. آنها به سرزمین آب نبات می روند که همه چیز از جمله مردمانش از شیرینی و شکر ساخته شده است. مارشال مالو آنها را دستگیر می نماید چون قانون منع خوردن چیزهای آب نباتی را رعایت ننموده است. قاضی هم آنها را گناهکار می داند و وقتی اسم او را می پرسند تا گواهی قتلش را صادر نمایند، متوجه می شوند او دوروتی است و آزادش می نمایند. مالو هم به این گروه می پپیوندد تا با هم به شهر زمرد بروند و ژنرال آب نبات سیب را پیدا نمایند.

دوروتی به کشور خوشمزه چین می رسد و در آنجا به کسب اجازه از شاهزاده خانمی احتیاج دارد تا از سرزمین او عبور کند. مالو به عنوان خواستگار جلو می رود و گروه اجازه ورود به این سرزمین را پیدا می نمایند. شاهزاده خانم درخواست ازدواج مالو را رد می نماید اما از آواز خواندن او خوشش می آید و به گروه اجازه می دهد به شرط همراه شدن او برای پیدا کردن پل گمشده مرتبط به شهر آز، از سرزمینش رد شوند. آنها به شهر زمرد می رسند ولی می بینند آنجا متروک است و تنها میمون های پرنده آنجا حضور دارند که به گروه حمله می نمایند. گروه دوروتی به غار پناه می برند که به یک آبشار می رسد. شاهزاده خانم از آبشار سقوط می نماید و مالو بالای سر او می نشیند و سوگواری می نماید و دوروتی به تنهایی به سمت هدف می رود. او با توتو به دلقک می رسند که میخواهد آنها را بکشد. دوروتی دوباره دوستانش را پیدا می نماید و با هم دلقک را شکست می دهند. دوروتی در سرانجام نزد عمه و عمو باز می شود تا مردم را تشویق کند که برای حفظ خانه هایشان ایستادگی نمایند. مرد جاعل توسط کلانتر دستگیر می شود و همه به بازسازی شهر می پردازند.

صداپیشگان و موسیقی

لی مایکل، مارتین شورت، جیم بلوشی، کلسی گرامر، مگان هیلتی، هیو دسنی و پاتریک استوارت به عنوان صداپیشه در انیمیشن حضور داشته اند.

دلقک با صدای مارتین شورت، جن گلیندا با صدای برنادت پیترز، ویسر با صدای الیور پلت، مارشال گل خطی با صدای هو دنسی، شاهزاده خانم چینی با صدای مگان هیلتی و رتاگ با صدای پاتریک استوارت شکل گرفته اند. موسیقی این کار توسط برایان آدام و تابی چو ساخته شده است.

ساخت انیمیشن

سَن پی یر و فین همکاران قدیمی هستند و نخستین بار در اواخر دهه 1980 و برای ساخت انیمیشن پری دریایی کوچولو دیسنی تجربه کار مشترک داشتند و پس از سال ها این بار در انیمیشن افسانه های آز: بازگشت دوروتی دوباره به هم پیوستند. فین در این باره می گوید: وقتی برای این کار دعوت و متوجه شدم که قرار است در کنار دَن روی این پروژه کار کنم، واقعاً هیجان زده شدم، چون دَن را می شناختم و از دانش، توانایی و استعداد او در داستان سرایی و تصویرسازی مطلع بودم. او استاد من بوده و در خیلی جهات از او چیزهای آموزنده زیادی یاد گرفته ام.

سن پی یر هم از همکاری با یک دوست قدیمی شاد است و درباره این تشریک مساعی می گوید: او یک انیماتور فوق العاده و استاد روایت است، کسی که باعث شد دید من نسبت به هنر و موسیقی توسعه پیدا کند. من مسئول رسیدگی به مسایل انیماتورها بودم و او هر چیز از پرداخت مجدد سکانس ها در مرحله استوری برد تا راهنمایی صداپیشگان را برعهده داشت. این همکاری به گونه ای بود که هرکدام از ما را با استعدادها و افکار مختلف جداگانه در کنار هم قرار داد و باعث شد که به جزئیات بیشتر توجه کنیم و فیلم به چیزی که در حال حاضر می بینید، تبدیل شد.

سِت انگستروم، کارگردان هنری نیز می گوید: می خواستیم یک دنیای جدید پرهیجان داشته باشیم. از همان مرحله استوری برد روی جزئیات دقیق شدیم و ایده شهر آب نباتی و کشور خوش طعم را مطرح کردیم و برای شخصیت ها زمینه های اخلاقی خارق العاده قائل شدیم.

کیفیت انیمیشن

مناظر سرسبز و باشکوه با گُل هایی که پرواز می نمایند، کوه های آب نباتی متحرک و جنگل های انبوه پردرخت سخن گو، آز را به شهری جادویی و اسرارآمیز تبدیل نموده اند. برای ساخت این انیمیشن ابتدا از زاویه انیمیشن دوبعدی کارها انجام شد.

به گفته کارگردان، وقتی قرار است در زمان ساخت یک انیمیشن دوبعدی تغییری در دید صحنه داده شود، باید یک زاویه دوربین جدید رسم شود، اما در CG کار تعمیم داده شده و به پیچیدگی دوبعدی نیست. با این حال زوایای مختلف دوربین را روی کاغذ ترسیم می کردیم و بعد یک مجموعه مجازی تصویری از آن ارائه می دادیم. این کار سرگرم نماینده و جالب بود، چون مثل این بود که می شد در تمام مجموعه راه رفت و با حفظ زاویه دید، تصمیم گرفت که بهترین کار چیست، کدام دید بهتر است و کدام نیست؟

کار تبدیل تصاویر دوبعدی به فضاهای زنده و سه بعدی را گروه EFX استودیو پرانا در بمبئی هند انجام دادند. یک گروه در لس آنجلس، تصاویر انیمیشنی و کارهای رنگ آمیزی را به گروه هندی می داد و آن ها صحنه ها را خلق می کردند.

پس زمینه انیمیشن و شخصیت ها

فیلم اصلی جادوگر شهر آز محصول سال 1939 به کارگردانی ویکتور فلمینگ و جرج کاکر است که بر مبنای فیلمنامه فورانس پیرسون و نوئل لنگلی ساخته شده است. در این فیلم جودی گارلند، فرانک مورگان و ری بولگر بازی کردند. این فیلم که برنده اسکار بهترین موسیقی فیلم برای هربرت استاتهارت و بهترین ترانه بخاطر ترانه بر فراز رنگین کمان شد در چهار بخش دیگر از جمله بهترین فیلم نامزد اسکار بود.

شخصیت اصلی این ماجرا دختری به نام دوروتی است و سگش به نام توتو. او به خاطر فردی ناشناخته و شرور در خطر افتاده و دوروتی می خواهد از دست او فرار کند. عمو و عمه دوروتی نسبت به او بی اعتنا هستند و این رفتار دوروتی را نگران می نماید. خانم گالچ به دنبال از بین بردن توتو است. او زنی منفی است و لجباز و دوروتی باید بر سر مرگ یا زندگی توتو تصمیم بگیرد. او تصمیم به فرار می گیرد و در راه با پروفسور مارول آشنا می شود و به وسیله گوی بلورینش می فهمد خانواده اش ناراحت هستند. دوروتی برمی شود تا اندوه را از خانه دور کند اما تا وارد خانه می شود، توفانی عظیم در می گیرد و خانه در هوا به پرواز درمی آید و دوروتی از کانزاس به سرزمین آز می رسد. خانه دوروتی روی ساحره بدجنس شرق می افتد و او را می کشد و این باعث می شود تا دشمنی خواهر او یعنی ساحره غرب با دوروتی شروع شود. او می خواهد به کانزاس برشود، اما راه بازگشت را نمی شناسد.... در نهایت دوروتی با یاری دوستانش راه خانه را پیدا می نماید و داستان با این پیغام تمام می شود: هیچ جا خانه خود آدم نمی شود.

پیغام انیمیشن

در قصه اصلی جاده زرد آجری را می توان به عنوان جهت طلایی زندگی تعبیر کرد و در مجموع داستانی اخلاقی که شامل مجموعه ای از اعمال معنوی می شود، یادآور حرکت های درستی است که می توانند به آدم ها یاری نمایند تا با مسائل زندگی خود راحت تر کنار بیایند. در واقع شاید بتوان گفت که جادوگر آز حامل این پیغام است که اگر با مردم به نیکی رفتار کنید، آنان نیز با شما به نیکی رفتار می نمایند. در انیمیشن جدید کوشش شده تا همان مفاهیم در قالب شخصیت های جدید تکرار شوند و نبرد خیر و شر و رسیدن به نقطه تعادل مورد تاکید قرار گیرد با این تفاوت که از نگاه منتقدان همه این ماجراها فاقد اصالت و صرفا کلیشه ای تقلیدی است.

منتقدان چه گفتند؟

این انیمیشن نقدهای منفی از منتقدان گرفت و در سایت راتن تومیتوز تنها 16 درصد نقد مثبت از میان 55 نقد را دریافت کرد. در متاکریتیک نیز از 100 امتیاز تنها 25 امتیاز گرفت.

این فیلم در خاتمه نمایشش در آمریکا 8.4 میلیون و در گیشه بین المللی 10.2 میلیون فروش کرد تا در نهایت با فروش 18.7 میلیونی پرونده اش بسته شود. نسخه دی وی دی و بلو ری فیلم نیز تابستان سال 2014 منتشر شد.

این انییمشن در بخش صداپیشگی نیز پیروز عمل نکرد و در سی و پنجمین دوره اهدای جوایز تمشک زرین به بدترین فیلم ها، جایزه بدترین بازیگر مرد مکمل را برای ارایه صدای کلسی گرامر دریافت کرد. این دومین انیمیشنی بود که جایزه تمشک طلایی را برد و پیش از آن بندانگشتی در سال 1995 برای بدترین ترانه جایزه برده بود.

با وجود همه این ها کمپانی سازنده این انیمیشن اعلام نموده یک فیلم ادامه و یک سریال تلویزیونی از این انیمیشن را در دست ساخت دارد.

گزارش از مازیار معتمدی