باید زمینه ورود سرمایه گذاری بخش خصوصی در صنعت پتروشیمی فراهم گردد
به گزارش وبلاگ علیکایی، موضوع نشست کمیسیون انرژی اتاق ایران آنالیز شرایط صنعت پتروشیمی در ایران بود؛ در ابتدای نشست، حمیدرضا صالحی، درباره توان و صندلی بخش خصوصی در صنعت کشور و صنعت پتروشیمی گفت. اگر ظرفیت سازی و جانشین پروری صورت گیرد، علاقه مندان و جوانان توان خوبی در راهبری این صنعت دارند.
صالحی گفت: عصر نفت به انتها رسیده و اقتصاد کشور باید به سمت صنایع تازه و صنایع هوشمند حرکت کند. از طرفی بخش پتروشیمی در زیست بوم اقتصاد کشور سهم بالایی دارد و می توانیم با توجه به دانش و فناوری، سرمایه گذاری و توان بخش خصوصی سهم این حوزه را در اقتصاد کشور بالاتر ببریم.
بعد از آن فریال عبدالهی، معاون مدیریت برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی گزارشی درباره صنعت پتروشیمی و برنامه توسعه و نقشه راه این صنعت ارائه داد: شرایط کنونی سوخت و خوراک پتروشیمی در سال 1399 40 میلیون تن است که 84 میلیون تن ظرفیت دارد و
34 میلیون تن محصول نهایی فراوری کرد که 14 میلیارد دلار ارزش دارد. 71 درصد از این ظرفیت صادرشده و 29 درصد به مصرف داخلی رسیده است. سهم مصرف گاز طبیعی سوخت و خوراک در صنعت پتروشیمی در سال 1399 8.7 درصد گاز فراوریی بوده است. مصرف گاز طبیعی در کشور 717 میلیون مترمکعب در روز است. 46.4 درصد گاز در مصارف خانگی استفاده می گردد.
او ادامه داد: محصولات پتروشیمی در پنج گروه پلیمری، هیدروکربوری، آروماتیک ها و.کودهای شیمیایی فراوری می گردد. 61 میلیون تن سال 1399 محصول فراوریشده است. که در مقایسه با سال قبل آن فرایند افزایشی بود.
عبداللهی به اشتغال زایی، طرح های جهش دوم و سوم اشاره نمود و گفت که باقی طرح های جهش دوم تا انتها سال 1400 و طرح های جهش سوم تا آخر 1404 تکمیل خواهد شد.
حمیدرضا صالحی گفت: ما کشوری هستیم با منابع محدود ولی در برنامه ریزی اقتصادی به این محدودیت ها توجه نمی گردد. باید آمایش سرزمین در اولویت همه برنامه ها قرار گیرد. باید زمینه را برای سرمایه گذاری در طرح های صنعتی فراهم کرد و از این بسترها برای رشد اقتصاد کشور بهره برد؛ در تمام این ها باید برای ورود بخش خصوصی واقعی به اقتصاد فکر و برنامه اساسی ارائه داد.
در ادامه عبداللهی گفت: یافته های مطالعات ما را به سمت تکمیل زنجیره ارزش پیش برده است. احتیاج است سبد محصولات پایه پتروشیمی متنوع تر گردد. واردات محصولات از 34 میلیون تن به محصول نهایی 24.4 میلیون تن صادر می گردد عدد پایین تر برسد و طرح های پیشران تکمیل گردد. هدف اصلی توسعه زنجیره ارزش است.
بعد از آن آرش نجفی، نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران گفت: اگر می خواهیم صنعت پتروشیمی پیشرفته ای داشته باشیم باید شرکای خارجی، سرمایه بالا و فناوری های تک داشته باشیم. باید مطالبه گری کنیم. مثلاً در بازار پتروشیمی می بینیم که شرایط چین دقیقاً عکس ماست، یعنی بازار، سرمایه و سرمایه دارد ولی خوراک ندارد. باید در روابط اقتصادی سیاست گذاری ها تغییر کند و نگاه ها اصلاح گردد. یا آمریکا برعکس بازار ندارد. باید بازارها عارضه یابی گردد و الگوی توسعه خوبی استخراج گردد.
بعد از آن بار دیگر صالحی تأکید کرد: باید الزامات اقتصاد جهانی را بپذیریم وگرنه عمل کردن به صورت جزیره ای مشکل ما را حل نمی کند؛ باید شرایط واقعی اقتصاد جهانی را در نظر گفت.
در ادامه فریبرز کریمایی، قائم مقام دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایان پتروشیمی گفت: صنعت پتروشیمی با مسائلی روبروست که باید مورد توجه قرار گیرد؛ در حال حاضر ما بازار هند را در حوزه پتروشیمی از دست داده ایم یا قیمت اتانول در سال گذشته پایین آمده بود، اگرچه الآن شرایط تا حدودی تغییر نموده است.
او ادامه داد: در دوره تحریم این صنعت خیلی به اقتصاد کلان کشور یاری کرد؛ حدود 21 میلیارد دلار از ابتدای سیاست ارزی کشور یعنی از اواخر اردیبهشت 97 تا به امروز پتروشیمی به سامانه نیما ارز وارد نموده است.
کریمایی در ادامه گفت: جهش دوم توسعه پتروشیمی ادامه برنامه های قبلی است. باید در ادامه روی جهش سوم که جهش سختی است، متمرکز شویم. اما متأسفانه استراتژی کلان نداریم که طبق آن خط مشی سیاست گذاری تهیه گردد. الآن در حوزه آب مشکل داریم. استقرار صنعت با استراتژی آب و لجستیک ارتباط دارد ولی استراتژی کلانی وجود ندارد. یا این صنعت برای توسعه خود حدود 22 میلیارد دلار سرمایه احتیاج دارد؛ باوجود تحریم ها و توان کم بخش خصوصی چه راهی در پیش پای این صنعت است؟ در حوزه فاینانس مشکل داریم و از طرفی رگلاتوری نداریم. در این شرایط سرمایه گذار خارجی چگونه وارد عمل گردد؟
کریمایی تأکید کرد: باید تحریم برداشته گردد تا کار کنیم. ما 30 سال است که از اقتصاد خصوصی می گوییم و الآن بعد از سه دهه شرایط اقتصاد کشور بدتر شده است؛ دولت عظیم تر شده، تحریم ها بیشتر شده است. باید بتوانیم زا امکانات جهان بهره بگیریم و باید در جهت برطرف این مسائل گام اساسی برداشته گردد.
او ادامه داد: نباید مجلس به راحتی بتواند قوانین بالادستی را تغییر دهد؛ توسعه زیرساخت های لجستیکی و فراوری خوراک در اولویت باشد. برای توسعه متوازن فکری اساسی بگردد و باید توسعه حوزه های پتروشیمی هم زمان اتفاق بیفتد.
کریمایی تأکید کرد: باید نظام فکری در وزارت نفت به طور اساسی تغییر افتد. تنها وزارت نفت تصمیم گیرنده نیست و باید همه نهادها باهم و در جهت هم تغییر کند. وزارت نفت رگلاتور نیست. ذی نفع نمی تواند و نباید رقیب باشد و نمی تواند وزارت نفت رگلاتور باشد اما می تواند تسهیلگر باشد. باید همه این امور مورد توجه قرار گیرد.
نجفی در ادامه این نشست گفت: به واسطه قدرت بعضی از موفقیت اقتصاد و صنعت در کشور می گویند ولی شاخص ها چیز دیگر می گوید. در 30 سال ارزش پول چنان سقوط کرد که باورکردنی نیست؛ اگر به این شرایط توجه نگردد، ما به فقری می رسیم که قبلاً قابل جبران نیست. باید توافق کنیم نقشه راه اقتصادی تدوین گردد و در این جهت مطالبه گری حرف اول را بزند.
اقتصاد اول درآمدی کشور هستیم. بعد از 40 سال زمین های کشاورزی فرونشست مس کند و ذخایر زیرزمینی از بین رفته است. گاهی قانون به اشتباه تدوین می گردد.
بار دیگر کریمانی گفت: باید از توان داخلی استفاده گردد اما نباید صنعت پتروشیمی مثل تیم فوتبال باشد؛ قواعد و مقررات گذاری در شرایط سخت خیلی مهم است.
نجفی تأکید کرد: ما می توانیم در این جهت از مشاور خارجی بهره بگیریم. باید صنعت پتروشیمی که توان اقتصادی دارد، شرایط را واقعی ببیند نه اینکه وضع فعلی دیده گردد. مطالبه گری تنها راه ماست.
بعد از آن مسعود سایه بان، رئیس امور تحقیقات بازار از مدیریت برنامه ریزی و توسعه هم گفت: توسعه در حوزه کند است و از طرفی در طول جهت با مستهلک شدن دستگاه ها، واحدها با کمبود کاهش فراوری روبرو خواهند شد. برای همین در حوزه سرمایه گذاری باید به هزینه استهلاک هم تو. جه گردد که حدود 4 میلیارد برای این مسئله احتیاج است.
غلامحسین حسنتاش، کارشناس ارشد انرژی هم گفت: فکر می کنم مشکل اصلی صنعت پتروشیمی در جای دیگر است. دولت در ایران هولدینگ عظیم است و سیاست گذاری تحت شعاع بنگاه داری قرارگرفته است. مثلاً آقای زنگنه در طول حضورش در وزارت نفت می خواست سهام خلیج فارس را به وزارت نفت برگرداند. شرکت بنگاه است و ما باید در حوزه پتروشیمی به جای شرکت ملی پتروشیمی، سازمان داشته باشیم تا کار سیاست گذاری انجام دهد.
در ادامه نشست فریدون اسعدی، عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران پیشنهاد داد خواسته بخش خصوصی و کمیسیون انرژی اتاق ایران در مباحث پتروشیمی به صورت مطالعه و کارشناسی گردد. این کار را کمیسیون می تواند با همکاری مرکز پژوهش های اتاق ایران انجام دهد و باید نظر ذی نفع ها در این مطالعه دیده گردد.
در انتها صالحی تأکید کرد: باید سازوکار حضور جدی سرمایه گذار بخش خصوصی در آینده پتروشیمی تعیین گردد تا زمینه فعالیت آنها روشن تر باشد.
منبع: اتاق بازرگانی ایران