استراحت مطلق برای کمردرد ضرر دارد! - وبلاگ علیکایی

استراحت مطلق برای کمردرد ضرر دارد!

گفت وگو با دکتر محمدرضا گلبخش

کمردرد عضوی از خانواده شایع ترین بیماری های جهان مانند سرماخوردگی، آلزایمر یا افسردگی به شمار می آید. طبق یک آمار رسمی، شیوع سالیانه این بیماری در کشور 70درصد برآورد شده و گفته شده است که حدود 80درصد ایرانی ها دست کم برای یک بار در طول زندگی خود کمردرد را تجربه می کنند. می توان نتیجه گرفت این بیماری درصد مهمی را در میان 200میلیون بار مراجعه سالانه ایرانیان به پزشک تشکیل می دهد. کمردرد دلیل های مختلفی دارد. این در حالی است که در آغاز امر برای 85 درصد کمردردها دلیل روشنی پیدا نمی شود. پس باید چه کار کرد؟ دکتر محمدرضا گلبخش، متخصص ارتوپدی و فلوشیپ ستون فقرات و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران به این سوال پاسخ می دهد.

فرض کنیم یکی از بیماران شما مبتلا به کمردرد است و از شما می پرسد: آقای دکتر! من برای درد کمرم باید چه کار کنم؟ شما به او چه می گویید؟

خب، این سوال نشان دهنده نوع نگاه مردم به این بیماری است. آنها فکر می کنند کمردرد، کمردرد است و تفاوتی بین انواع کمردرد وجود ندارد. به انواع کمردردها به یک اندازه اهمیت می دهند یا برعکس، به انواع آنها به یک اندازه اهمیت نمی دهند.

پس کمردردها با هم تفاوت دارند؟

دقیقا. در بیماری که کمردرد دارد، پزشک و بیمار باید به موارد بسکمک توجه کنند وگرنه نمی توان به یک تشخیص درست و علمی از شرایط کمردرد بیمار رسید.

یعنی کمردرد داریم تا کمردرد؟

بله، باید مراقب علایم خطر یا پرچم قرمز باشیم. اینکه آیا علامت های عصبی (مثل گزگز شدن یا کاهش حس پاها یا کاهش قوت عضلات) وجود دارد یا نه مهم است. اینکه بیمار از نظر سایر علایم همراه مانند کاهش وزن، تب یا تعریق بررسی شود، اهمیت دارد. باید دید آیا ضربه شدیدی (مانند سقوط از ارتفاع یا تصادف های رانندگی) به کمر بیمار وارد شده یا نه؟ همچنین باید به سن بیمار هم توجه کنیم.

یعنی کمردرد در سن های بالاتر خطرناک تر است؟

هم بیماران بالای 50 سال و هم بیماران زیر 15 سال در معرض خطر بیشتری هستند. کمردرد به خصوص در بچه ها بسیار مهم است و نباید آن را به حساب بازی های بچه یا زمین خوردن او گذاشت.

اگر بیماری دچار کمردرد شده باشد و هیچ کدام از علامت های خطر گفته شده در بالا را نداشته باشد، باید چه کار کند؟

به نکته جالبی اشاره کردید. تشخیص اینکه آیا بیمار این علامت های خطر را دارد یا نه، به عهده پزشک است. بیماران باید از خودداوری در این مورد پرهیز کنند. اما اگر پزشک بیمار را معاینه کند و معین شود هیچ یک از این علامت های خطر را ندارد، حتی نیاز به یک عکس ساده هم نداریم و بیمار اقدام های درمانی محافظتی را در پیش می گیرد.

پس نیازی به اقدام های پرهزینه تشخیصی نیست؟

در مرحله اول، نه. متاسفانه این روزها تا کسی مبتلا به کمردرد می شود بلافاصله برای او ام آرآی درخواست می کنند. این کار درستی نیست. خوب است که بیماران نیز در این زمینه همکاری کنند و پزشکان را برای انجام اقدام های پاراکلینیکی تحت فشار نگذارند.

خب، منظورتان از آن درمان های محافظتی که گفتید، چه بود؟

استفاده از پمادهایی مثل پماد فلفل، مسکن های موضعی و خوراکی یا داروهای شل کننده عضلانی. همچنین بیمار باید با اقدامات فیزیکی و ورزش از محل درد مراقبت کند.

چه مراقبت هایی؟

مراقبت هایی مثل گرم نگه داشتن منطقه، پرهیز از وارد کردن فشار اضافی یا استفاده از کمپرس گرم. همچنین ورزش های خاصی مانند استفاده از حمام آب گرم، جکوزی یا راه رفتن در استخر بسیار مفید است.

استراحت مطلق چطور؟

ابدا. درگذشته چنین چیزی توصیه می شد اما امروزه از نظر علمی خلاف آن ثابت شده است. یعنی استراحت مطلق حتی برای بیماران ضرر هم دارد. بیماران باید تنها به مدت 24 ساعت در منزل به صورت مختصر (و نه مطلق) استراحت کنند. در طول این 24 ساعت بیمار باید فعالیت روزانه خود را انجام دهد.

در این مدت بیمار می تواند سر کار برود؟

بله، نه تنها اجازه دارد بلکه برای او واجب است. چون در شرایط ابتلا به کمردرد هرچه بیمار دیرتر به سرکار برود و مدت بیشتری را در منزل استراحت کند، احتمال هرگز برنگشتن به سر کار و خانه نشین شدن وی افزایش خواهد یافت. بنابراین برخلاف گذشته، بیماران را سر کار می فرستیم اما نامه ای به آنها می دهیم که در محل کار رعایت حال شان را بکنند.

رانندگی در شرایط کمردرد، ایرادی دارد؟

بله، رانندگی یکی از مواردی است که بیمار مبتلا در ایام مراقبت و درمان محافظتی باید از آن پرهیز کند. چون ریزضربه هایی که با فرکانس بالا و شدت کم در رانندگی به کمر وارد می آید باعث استمرار و حتی تشدید درد کمر خواهد شد.

اگر بعد از این فعالیت ها کمردرد بیمار خوب نشد، چه؟

در بیشتر موارد خوب می شود. اگر نشد، بیمار باید برای بررسی های تخصصی مراجعه کند. اقدام هایی که در مرحله اول لازم نبود در این مرحله انجام می شود. اما اگر درد بیمار کاهش یافت، برای بیمار فیزیوتراپی درخواست می شود.

بعضی از بیماران اعتقادی به فیزیوتراپی ندارند؟

اشتباه می کنند. نباید تنها در مدت جلسه فیزیوتراپی تمرین کنیم بلکه باید حرکات درست را از متخصص فیزیوتراپی بیاموزیم و آن حرکت ها را شب و روز در منزل انجام دهیم. در این صورت نتیجه فیزیوتراپی را می بینیم و به آن اعتقاد هم پیدا می کنیم.

خیلی ها این پرسش را دارند که دلیل کمردردشان دیسک است یا سیاتیک؟

بله، این جمله را از خیلی از بیماران در مطب می شنویم. آنها سردرگم اند. سیاتیک نام یک عصب است. در بیرون زدگی دیسک بین مهره ای از بین مهره های کمر (که می تواند به دلیل های مختلفی باشد) به ریشه های عصب سیاتیک (در ناحیه کمر) فشار وارد می شود. در نتیجه بیمار دچار درد عصب سیاتیک می شود. اگر بیماری این دو کلمه را پشت سر هم از پزشکان می شنود، باید بداند معنی هر دو کلمه یکی است. البته باید عرض کنم فتق دیسک کمر فقط یکی از دلیل های کمردرد است.

آیا باید بیماران مبتلا به فتق دیسک را جراحی کرد؟

در مواردی که ضرورت علمی دارد، یعنی کمتر از 5 درصد موارد، باید آنها را جراحی کرد. جراحی غیرضروری، اثر مخرب تری بر درد بیمار دارد. جراحی لزوما باعث بهتر شدن نمی شود. از نظر علمی بهتر است به دیسک بین مهره ای بیمار فرصت بدهیم به صورت طبیعی و خود به خود بهبود یابد. البته تاکید می کنم بعضی وقت ها هم شرایط فتق دیسک بیمار به صورتی خواهد بود که جراحی فوری ضرورت می یابد.

کمردرد پیشگیری هم دارد؟

از نظر علمی، روش پیشگیرانه صددرصدی وجود ندارد اما اصلاح شیوه زندگی، شیوه راه رفتن، شیوه نشستن، رانندگی یا بلند کردن بار باید به افراد آموزش داده شود. در بعضی از کشورها برای بیماران دوره های آموزشی می گذارند. عکس ها و روش های بسکمک همراه با آموزش های تصویری وجود دارد که آموختن و تمرین آن می تواند به ما در پیشگیری از کمردرد کمک کند.

منبع: www.salamat.com

منبع: راسخون