افکار خودکشی از کجا می آیند و چه اقداماتی برای مقابله با آن ها باید انجام داد؟
به گزارش وبلاگ علیکایی، افکار خودکشی به تفکر در خصوص خودکشی یا برنامه ریزی برای انجام آن اشاره دارد. این نوع افکار می توانند از تدوین یک طرح دقیق برای اقدام به خودکشی تا یک آنالیز زودگذر، متفاوت باشد. در ضمنً این افکار شامل اقدام نهایی و عملی برای خودکشی نمی شوند.
بسیاری از افراد در زندگی خود افکار خودکشی را تجربه می نمایند، به ویژه در مواقع روبروه با استرس یا هنگامی که با مسائل شدید روحی یا جسمی روبرو می شوند.
افکار خودکشی نشان دهنده وجود یک مشکل اساسی در حوزه سلامت روان است. روان درمانی و درمان دارویی در بسیاری از موارد در مورد معالجه این نوع افکار مؤثر هستند، اما اولین قدم برای معالجه، درخواست یاری از طرف خود فرد است.
اگر یکی از عزیزان یا نزدیکان شما چنین افکاری را تجربه می نماید یا در مورد خودکشی صحبت می نماید، اقدام برای یاری و محافظت از او لازم است.
در ادامه این مقاله از خبرنگاران مگ ما علل بروز، علائم و روش پیشگیری و درمان افکار خودکشی را مورد بحث و آنالیز قرار می دهیم. با ما همراه باشید.
علائم
فردی که افکار خودکشی را تجربه می نماید یا می تواند این نوع افکار را تجربه کند معمولاً علائم یا نشانه های زیر را از خود بروز می دهد:
- احساس گرفتاری یا ناامیدی و ابراز آن
- تجربه کردن غم و درد عاطفی غیر قابل تحمل
- تجربه کردن خیانت، خشونت یا مرگ نزدیکان
- نوسانات خلقی، بین حالت خرسند و غمگین
- صحبت در مورد انتقام، گناه یا احساس شرم
- تجربه کردن اضطراب و استرس شدید
- تجربه کردن تغییراتی در شخصیت، روال زندگی یا الگوی خواب
- افزایش مصرف مواد مخدر یا الکل
- انجام رفتارهای پرخطر، مانند بی احتیاطی در رانندگی یا مصرف مواد مخدر
- مرتب کردن امور اقتصادی و کارهای ناتمام و واگذار کردن وسایل
- خرید اسلحه یا مواد سمی که می توانند به زندگی انتها دهند.
- تجربه کردن افسردگی، حملات هراس یا اختلال در تمرکز
- منزوی کردن خود
- صحبت کردن در مورد سربار بودن برای دیگران
- تجربه تحریک روانی-حرکتی، مانند تکان دادن ناخودآگاه پا یا پیچاندن دست ها
- خداحافظی از دیگران طوری که انگار آخرین بار است.
- از دست دادن علاقه و رغبت نسبت به فعالیت های لذت بخش قبلی مانند غذا خوردن، ورزش، تعاملات اجتماعی یا رابطه جنسی
- ابراز پشیمانی شدید و انتقاد از خود
- صحبت کردن در مورد خودکشی یا مرگ
- ابراز تأسف از زنده بودن یا اینکه چرا والدینش او را به جهان آورده اند.
تعداد قابل توجهی از افرادی که افکار خودکشی دارند، افکار و احساسات خود را مخفی نگه می دارند و هیچ نشانه ای از درونیات و مسائل خود نشان نمی دهند.
علل بروز
ایده خودکشی می تواند زمانی شکل بگیرد که فرد احساس کند دیگر قادر به کنار آمدن با یک شرایط طاقت فرسا نیست. این مسأله می تواند از مسائل اقتصادی، مرگ یکی از عزیزان، انتها یک رابطه یا ابتلا به یک بیماری صعب العلاج ناشی گردد.
بعضی دیگر از اتفاقات و وقایع متداولی که ممکن است افکار خودکشی را در فرد ایجاد نمایند شامل غم و اندوه شدید، سوءاستفاده جنسی، مسائل اقتصادی، پشیمانی شدید، طرد شدن و بیکاری است.
عوامل خطرساز زیر می تواند احتمال خودکشی را افزایش دهد:
- سابقه خانوادگی خشونت یا خودکشی
- سابقه خانوادگی کودک آزاری، بی توجهی یا آسیب روحی
- سابقه مسائل سلامت روان
- احساس ناامیدی
- آشنایی قبلی با شخصی که خودکشی نموده است.
- انجام رفتارهای بی پروا یا تکانشی
- احساس گوشه نشینی یا تنهایی
- عدم دسترسی به مراقبت های مربوط به مسائل بهداشت روان
- از دست دادن کار، دوستان یا یکی از عزیزان
- ابتلا به بیماری های جسمی یا روحی شدید
- خرید اسلحه یا سایر مواد سمی
- به دلیل ترس از مورد انگ واقع شدن و خجالت کشیدن در پی یاری نبودن
- استرس ناشی از تبعیض و تعصب اجتماعی
- معضلات عظیم سیاسی اجتماعی، مانند تخریب جوامع و فرهنگ ها
- سابقه اقدام به خودکشی
- تجربه زورگویی یا آسیب روحی
- قرار گرفتن در معرض محتوای تصویری یا احساسی از خودکشی
- قرار گرفتن در معرض خودکشی دیگران
- تجربه مسائل حقوقی یا بدهی
- مصرف مواد مخدر یا الکل
اختلالات و بیماری های روحی که محققان آن ها را با خطر بیشتر شکل گیری افکار خودکشی مرتبط دانسته اند، عبارت اند از:
- افسردگی
- روان گسیختگی
- اختلال دو قطبی
- بعضی از ویژگی های شخصیتی، مانند پرخاشگری
- اختلالاتی که بر روابط تأثیر می گذارد.
- آسیب تروماتیک مغز
- شرایطی که شامل درد مزمن است.
- وابستگی به الکل یا مواد مخدر
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال استرس پس از سانحه
پیشگیری
خانواده و دوستان می توانند به وسیله گفتار یا رفتار فرد متوجه شوند که او در معرض خطر افکار خودکشی واقع شده است.
آن ها می توانند ضمن تبادل نظر با شخص و ارائه حمایت مناسب به او یاری نمایند.
موسسه ملی بهداشت روان آمریکا نکات زیر را برای یاری به فردی که ممکن است دچار بحران گردد پیشنهاد می نماید:
- از فرد در معرض خطر مستقیماً بپرسید که آیا به خودکشی فکر می نماید؟ مطالعات نشان می دهد که این پرسش خطر را افزایش نمی دهد.
- با ماندن در نزدیکی شخص و از بین بردن هرگونه وسیله خودکشی، مانند چاقو، در صورت امکان آن ها را ایمن نگه دارید.
- به آن ها گوش فرا دهید و در کنار آن ها باشید.
- آن ها را تشویق کنید که با یک تلفن مشاوره تماس بگیرند یا با کسی که می تواند به آن ها یاری کند مانند دوستان، اعضای خانواده یا حتی معلم یا استاد آن فرد.
- بعد از عبور از بحران، شرایط آن ها را پیگیری کنید، زیرا این کار خطر عود مجدد شرایط آن ها را کاهش می دهد.
نکات دیگر شامل در دست داشتن تعدادی شماره تلفن اضطراری است. این موارد ممکن است شامل یک دوست معتمد، یک خط یاری یا پزشک شخص باشد.
درمان
افکار خودکشی نشانه وجود یک مشکل اساسی است. درمان دارویی و روش های روان درمانی، مانند درمان شناختی رفتاری یا مشاوره، اغلب می توانند به فرد یاری نمایند.
هر کسی که مسائل روحی و روانی را تجربه می نماید باید سعی کند در اسرع وقت در پی درمان باشد.
به محض آغاز درمان، پیروی از برنامه درمانی، شرکت در جلسات بعدی درمان و مصرف هرگونه دارویی که پزشک برای شما تجویز می نماید مهم است.
کاهش خطر
حمایت از شخص با گوش دادن به او و یاری به او در ارتباط با متخصصان مراقبت های بهداشتی می تواند تغییر عظیمی ایجاد کند.
افراد در صورت دسترسی داشتن به موارد با خطر کمتری در مورد بروز افکار خودکشی روبرو هستند:
- دسترسی به مراقبت های بهداشتی، از جمله یاری برای ترک اختلالات مصرف مواد
- دسترسی به حمایت کلی در مورد سلامت روحی و جسمی
- پیوندهای خانوادگی و اجتماعی
- مهارت برای حل مسائل و رسیدگی به اختلافات
- باورهایی که خودکشی را رد می نمایند و باعث حفظ بقا فرد می شوند.
- احساس عزت نفس و هدف در زندگی
در مورد افرادی که افکار خودکشی را تجربه می نمایند، موارد زیر می تواند مفید باشد:
- صحبت کردن فرد با خانواده، دوستان، یا حتی یک مشاور در مورد احساساتش
- از فرد در معرض خطر بخواهید که به یک روان پزشک یا روان درمانگر مراجعه کند و اگر مقدور بود در جلسات درمانی هم او را همراهی کنید.
- اجتناب یا محدود کردن مصرف الکل و مواد مخدر
- تا آنجا که ممکن است فرد با دیگران ارتباطش را بیشتر کند.
- ورزش منظم
- داشتن یک رژیم غذایی متعادل
- حداقل 7-8 ساعت خواب در روز
- عدم حمل یا مخفی کردن اسلحه، چاقو یا مواد سمی
- انجام دادن فعالیت های لذت بخش مانند گوش دادن به موسیقی یا پیاده روی
- در پی درمان بودن
- پیروی از توصیه های پزشک در مورد مصرف داروهای تجویز شده و توجه بر اثرات سوء آن ها
بسیاری از افراد در دوره ای از زندگی خود افکار خودکشی را تجربه می نمایند. به اشتراک گذاشتن مسائل خود با یک متخصص سلامت روان، یکی از نزدیکان یا حتی یکی از دوستان در اغلب موارد می تواند به شما یاری کند.
از کجا یاری بگیریم؟
اگر خودتان یا کسی که می شناسید افکار خودکشی دارد، یاری گرفتن از متخصصین در اسرع وقت امری حیاتی است.
در اینجا چند خط تلفن که به صورت 24 ساعته خدمات پشتیبانی سلامت روان را ارائه می دهند ارائه شده است:
اورژانس اجتماعی که زیر نظر سازمان بهزیستی ایران است با خط تلفن 123 در جهت اورژانس های اجتماعی که شامل خودکشی هم می گردد به صورت شبانه روزی به ارائه خدمات می پردازد.
علاوه بر این شماره 1480 برای مشاوره تلفنی رایگان از ساعت 6 صبح تا 9 شب در تمام کشور قابل دسترسی است.
شماره تلفن های 110 و 115 هم شماره تلفن های ملی پلیس و اورژانس در کشور ایران هستند.
در ضمنً خدمات ارائه شده در مراکز مشاوره فوق کاملاً محرمانه هستند.
نکته انتهای
در ایالات متحده، خودکشی دهمین دلیل اصلی مرگ است. براساس اعلام نظر بنیاد پیشگیری از خودکشی آمریکا، خودکشی عامل بیش از 48000 مورد مرگ و میر در سال 2018 بود.
در سال 2017 هم خودکشی دومین دلیل اصلی مرگ و میر در افراد 10 تا 34 ساله بود. در واقع تعداد خودکشی ها دو برابر تعداد قتل های عمدی بود است.
مهم ترین نکته در مورد افکار خودکشی، چه خودتان آن ها را تجربه کنید چه یکی از دوستانتان، این است سریعاً از افراد متخصص یاری بگیرید. این افکار با هیچ کس شوخی ندارند.
این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.
منبع: Medical News Today
منبع: دیجیکالا مگ